Dadels zijn een lekker en gezond tussendoortje,of niet?

Dadels, sinds een paar jaar zijn ze weer razend populair. Hippe foodies promoten ze als gezonde suikervervanger en ook in de supermarkt kom ik ze steeds vaker tegen in allerlei producten. Ik gebruik ze zelf in recepten, om er energieballen of snackrepen mee te maken of gewoon om te eten als lekker tussendoortje. 

Okay, lekker zijn dadels dus wel maar verdienen ze ook dat gezonde imago?

Ik zocht het antwoord op de vraag of dadels gezond zijn voor je uit en kwam in mijn onderzoek leuke weetjes maar ook wat ongegronde claims tegen die ik hier verder toelicht. Ben je benieuwd? Lees dan snel verder.

Mijn ouders aten ze vroeger bij de borrel gevuld met paté of roomkaas. Ik vond dat als kind, net als het blokje kaas met gember (Ken je die nog, nog…) behoorlijk ranzig, maar tegenwoordig neem ik ze ook regelmatig bij zoete trek. Ik houd namelijk van caramel en daar doen ze me een beetje aan denken, taai en kleverig. 

Wat zijn dadels eigenlijk?

Dadels vallen onder de zogeheten steenvruchten. Ze zijn vooral erg populair in zuiderse en Arabische landen. Daar staan ze zelfs dagelijks op het menu. Bij mijn Turkse supermarkt staat vaak een grote schaal verse Medjool dadels op de toonbaar die je per stuk kunt kopen. De eerste keer dat ik ze kocht werd ik in de maling genomen door de eigenaar. Ik wilde er maar 6 en toen ik ze af wilde rekenen zei hij. Dat is dan 12 euro. Ik dacht, wow dat is duur, 2 euro per dadel, maar ja, misschien zijn die verse wel heel bijzonder. Braaf legde ik het geld op de toonbank, toen hij hard begon te lachen, het was een grapje…

Hoe voedzaam zijn verse dadels?

Juist de verse (niet gedroogde) dadels zijn een bron van goede voedingsstoffen. Een verse dadel bevat o.a. veel vezels, vitaminen en mineralen en een flink pakket aan antioxidanten. Verse dadels zijn jammer genoeg moeilijk verkrijgbaar. Die bevatten de meeste vezels en voedingsstoffen en minder suikers dan gedroogde. 

Vooral die vezels in zijn belangrijk voor je gezondheid. Vezels trekken vocht aan in je darmen. Ze bevorderen een regelmatige stoelgang en voorkomen zo obstipatie. Verder vertragen ze de spijsvertering wat ervoor zorgt dat suiker in de dadels langzaam wordt afgegeven aan je bloed. Dat voorkomt dat je snelle pieken en dalen krijgt in de bloedsuikerspiegel nadat je hebt gegeten. 

In het westen kennen we ze vooral in gedroogde vorm, wat er wel voor zorgt dat ze wat meer suikers en calorieën en minder eiwitten bevatten.

Wat zit er in een dadel?

Er zitten 19 kilocalorieën in 1 dadel van 6 gram.

100 gram dadels bevat de volgende voedingswaarde:

• 316 calorieën
• 75 gram koolhydraten, waarvan
  • 7 gram vezels
  • 66 gram suikers
• 2 gram eiwit
• 0 gram vet

Vitamines en mineralen :

• Vitamine A: 3% ADH
• Vitamine B1: 3% ADH
• Vitamine B2: 4% ADH
• Vitamine B3: 8% ADH
• Vitamine B5: 8% ADH
• Vitamine B6: 12% ADH
• Vitamine K: 3% ADH
• Foliumzuur: 4% ADH
• Magnesium: 14% ADH
• Kalium: 20% ADH
• Koper: 18% ADH
• Mangaan: 15% ADH

Naast deze vitamines en mineralen bevatten dadels kleine hoeveelheden calcium, ijzer, fosfor en zink.

Kunnen dadels de gezondheid van de hersenen bevorderen?

Uit enkele studies met dieren werd de conclusie getrokken dat het eten van dadels wellicht invloed heeft op het verlagen van ontstekingen die worden veroorzaakt onder invloed van bijvoorbeeld virussen, alcohol- en medicijngebruik. Ook leken stofjes uit de dadels de vorming van eiwit stolsels in de hersenen leken tegen te gaan, wat belangrijk is om o.a. de ziekte van Alzheimer te voorkomen.

Uit studies met muizen bleek dat degenen die dadels hadden gegeten een beduidend beter geheugen en leervermogen hadden en minder angst vertoonden. Dit wordt toegeschreven aan de grote hoeveelheid antioxidanten in dadels, die ontstekingen zouden verminderen. In (verse) dadels zitten meer antioxidanten in vergelijking tot ander fruit als bijvoorbeeld appels of sinaasappels.

Aan deze onderzoeken zijn nog geen doorslaggevende conclusies te verbinden want het is niet duidelijk welke stofjes in de dadels dit effect veroorzaken en hoe het precies werkt. Bovendien zijn muizen geen mensen en hebben we (nog) geen idee of dit bij mensen ook zo werkt. Er is dus zeker nog uitgebreider onderzoek op mensen nodig om dit alles te bevestigen.

Bevatten dadels veel antioxidanten?

Zoals ik hierboven al schreef, in vergelijking met ander gedroogd fruit zoals pruimen en vijgen, zitten er in dadels iets meer verschillende soorten antioxidanten. Die kunnen wellicht helpen bij het voorkomen van bepaalde chronische ziektes.

Ik kwam in mijn onderzoek dan ook allerlei claims tegen in artikelen op internet dat dadels zouden helpen tegen allerlei ziektes waaronder kanker. Maar er is op dit moment geen enkel onderzoek op mensen gedaan die dat bevestigd. De onderzoeken die ik kon vinden waren allemaal gedaan op dieren of in reageerbuisjes. Dat zegt dus niet zo veel over of het in het menselijk lichaam dezelfde effecten heeft en ik vind dus ook dat je aan die conclusies (nog) niet te veel waarde moet hechten.

We weten al langer dat het eten van meer groenten en fruit in het algemeen een goed idee is, dat allerlei gezondheidsvoordelen oplevert. Dus ik adviseer je om daarop te focussen in plaats van nu opeens meer dadels te gaan eten.

Zijn dadels een gezonde vervanger voor suiker?

Dadels bevatten fructose, fruitsuiker dus. Dat is precies dezelfde vorm van suiker die je in een suikerklontje vindt die gemaakt zijn van de suikerbiet. Dat is dan ook waar het vaak mis gaat in de adviezen die ik op internet tegenkom. Daarin worden dadels gepresenteerd alsof ze veel gezonder zijn dan “gewone suiker” want “natuurlijk” en dat is dus niet het hele verhaal.

Het verschil zit hem namelijk niet in de suiker maar in de rest. De suiker in de dadel komt in een pakketje dat allerlei goede eigenschappen met zich meebrengt. Bij het suikerklontje zijn die goede eigenschappen verwijderd en eet je alleen nog maar de suiker. Die suiker zelf is dus niet beter of slechter, alleen de verhouding ten opzichte van die andere stofjes is anders.

Natuurlijke suiker is ook gewoon suiker.

Ik heb het al veel vaker gezegd maar ik zie nog steeds veel foodies witte suiker vervangen voor “natuurlijke” suikers als honing, ahorn- of agavesiroop of kokosbloesem- of rietsuiker. Dat is dus niet beter of slechter en maakt voor je gezondheid geen enkel verschil. Er zitten in honing of ahornsiroop een verwaarloosbaar beetje mineralen, maar verder is het gewoon suiker. Wist je dat er door de dichtheid zelfs meer calorieen in honing zitten dan in kristalsuiker?

Als je de zoete smaak van suiker dus vervangt door een dadel krijg je behalve die suiker nog meer stofjes binnen en dat maakt de dadel een betere keuze. Houd ook hier de hoeveelheid in de gaten. Juist omdat dadels zo lekker zijn eet je er misschien ongemerkt meer van dan je van plan bent. Ik kom online regelmatig recepten voor “gezonde” baksels tegen waar wel 400 gram dadels in gaan. Dat staat gelijk aan 264 gram suiker… Da’s dus meer dan 1000 calorieen. Zo’n lekkere traktatie is af en toe natuurlijk prima, maar gezond is iets anders.

Kunnen dadels een natuurlijke bevalling soepeler laten verlopen?

Dit grappige weetje over dadels kwam ik tegen online. Uit enkele studies op een groep van 65 en 165 vrouwen kwam als conclusie dat er misschien een verband is tussen het eten van circa 70 gram per dag en het op gang komen van de bevalling. Ze kregen gedurende de laatste weken van de zwangerschap  zes dadels en die leken de ontsluiting op een natuurlijke manier te stimuleren en de duur van de bevalling te verkorten. Bovendien lijken weeën er door verlicht te worden.

Op basis van 2 onderzoeken kun je geen echte conclusies trekken. Ook hier is nog meer onderzoek voor nodig om genoemde effecten te bevestigen, maar baat het niet dan schaadt het in dit geval niet. In die laatste weken van je zwangerschap kun je wel wat extra energie gebruiken toch?

Hoe voeg je dadels toe aan een gezond eetpatroon?

Ze zijn heerlijk zo als snack, maar je kunt ze ook gebruiken in allerlei gerechten. Bananenbrood, dadel-noten repen en andere zelfgebakken gezonde snacks zijn ideaal om op een gezonde manier extra energie binnen te krijgen. Lekker voor je kids na schooltijd bij een kopje thee of wanneer je intensief sport.

Ze zijn ook lekker om te combineren met zachte kaas, amandelen en notenboter. Doordat ze zo plakkerig zijn kan je ze ook goed gebruiken als bindmiddel, bijvoorbeeld bij het bakken van koekjes. 

Waar kun je op letten als je dadels koopt?

Je kunt dus lekker variëren met dadels in een gezond voedingspatroon. Het is een goede gewoonte om regelmatig een dadel te nemen. Ze smaken heerlijk en zijn gezond, dat is de perfecte combinatie, toch?

Nou, niet helemaal, want gedroogde dadels bevatten veel calorieën dus let erop dat je er niet teveel van gebruikt. Bovendien zijn niet alle dadels hetzelfde. Verse dadels zijn puur, maar aan gedroogde dadels wordt vaak extra suiker toegevoegd. Ze worden gedrenkt in een suikersiroop zodat er een laagje omheen komt en ze langer goed blijven. De hoeveelheid kan behoorlijk variëren. Kijk daarom altijd goed op de verpakking en lees de ingrediëntenlijst. 

Dadels bevatten behoorlijk veel energie, waardoor het niet is aan te raden om veel dadels te eten tijdens het afvallen. Wanneer je ongemerkt te veel van eet en daardoor meer energie binnenkrijgt dan je verbruikt, dan kan het afvallen vertragen of helemaal stilstaan.

Kortom, is een dadel gezond of niet?

Een dadel is lekker en je kunt er alle kanten mee op wanneer je zin hebt in zoetigheid. Hij past prima in een gezond en gevarieerd eetpatroon. Er zitten allerlei goede stofjes in, die je overigens in vrijwel elke fruitsoort tegenkomt die waarschijnlijk wat gezondheidsvoordelen hebben. Welke stofjes dat zijn en hoe dat in je lichaam werkt dat weten we nog niet precies. Daar moet nog meer onderzoek naar worden gedaan. 

Zolang je lekker varieert met verschillende soorten groenten en fruit en “geniet met mate” profiteer je van alle gezondheidsvoordelen die dadels bieden. Het is een gezondere keuze dan snoep als tussendoortje omdat er naast de suikers dus nog meer goeds in zit. Houd er wel rekening mee er ook calorieën inzitten en dat je die dus bij je dagtotaal op moet tellen om ervoor te zorgen dat je niet te veel energie binnenkrijgt.

Wil je weten waaruit een gezond eetpatroon bestaat? Lees dan hier verder: https://mindfoodhappiness.nl/wat-is-nu-echt-gezond-hoe-zet-je-deze-tips-om-in-een-gezonde-leefstijl/

Bronnen:

1. Beneficial effects of date palm fruits on neurodegenerative diseases https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4994443/

2. The effect of late pregnancy consumption of date fruit on labour and delivery. J Obstet Gynaecol. 2011;31(1):29-31. doi: 10.3109/01443615.2010.522267. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21280989

3. Date fruit consumption at term: Effect on length of gestation, labour and delivery.  J Obstet Gynaecol. 2017 Jul;37(5):595-600. doi: 10.1080/01443615.2017.1283304. Epub 2017 Mar 13.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28286995

3. https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/antioxidanten.aspx